محمد بن سلمان در مسیر کاخ سفید/ شاهزاده میانجی صلح است؟

به گزارش اقتصادنیوز به نقل از ایرنا، دیدار محمد بن سلمان با دونالد ترامپ در کاخ سفید، نخستین ملاقات رسمی او پس از بحران قتل جمال خاشقچی است؛ رویدادی که روابط ریاض و واشنگتن را به شدت تحت تأثیر قرار داد. 

بن سلمان همچنین به دنبال اثبات این موضوع به دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا است که حمایت از رهبری قوی او ارزش چنین قماری را دارد.

رویترز با بیان این که نشست روز سه شنبه ترامپ و بن سلمان نشان می دهد که روابط آمریکا و عربستان مبتنی بر منافع راهبردی است، خاطرنشان کرد که دیدار بن سلمان برای اولین بار از زمان بحران جمال خاشقچی نویسنده منتقد سعودی انجام می شود که قتل او خشم جهانی را برانگیخت.

خاشقچی مقاله‌نویس، روزنامه نگار و نویسنده اهل کشور عربستان و مدیر و سردبیر ارشد شبکهٔ خبری العرب و از منتقدان حکومت عربستان بود که همچنین در روزنامه واشنگتن پست مطلب می نوشت. او در ۲ اکتبر ۲۰۱۸ به کنسولگری عربستان در استانبول مراجعه کرد و ناپدید شد. رسانه ها بر اساس شواهد اعلام کردند که خاشقچی در کنسولگری عربستان در ترکیه به قتل رسیده و جسدش تکه‌تکه شده و از آنجا خارج شده‌است.

پس از گذشت حدود یک سال از این حادثه، در روز چهارشنبه ۲۵ سپتامبر ۲۰۱۹ محمد بن سلمان ولیعهد عربستان سعودی در مصاحبه با رادیو سراسری آمریکا پی بی اس با قبول کردن مسئولیت قتل خاشقچی گفت که این قتل توسط مجموعه زیر نظر وی انجام گرفته و تمامی مسئولیت این کار را می‌پذیرد اما در عین حال ادعا کرده که قتل وی با اطلاع قبلی او انجام نشده‌است.

رویترز نوشت: اکنون با گذشت هفت سال از این ماجرا، ولیعهد عربستان تلاش دارد که خود را به عنوان میانجی صلح نشان دهد، به دنبال ترمیم روابط خود با ایران است، برای آتش بس غزه تلاش و از بازگشت سوریه به آغوش جهان عرب استقبال می کند. این یک تغییر رویکرد قابل توجه از سوی شاهزاده ای است که زمانی به دلیل وارد شدن در جنگ یمن فردی بی ملاحظه توصیف می شد.

این خبرگزاری در ادامه می افزاید: اما بن سلمان که اکنون چهره ای هم اصلاح طلب و هم مستبد از خود نشان داده است، به عنوان رهبری مهم و جسور در تاریخ مدرن پادشاهی عربستان ظهور کرده است که تغییر شکل این کشور در آینده را هدایت می کند.

شاهزاده سعودی اکنون پلیس مذهبی را که زمانی تشکیلاتی رعب آور بود از کار انداخته، و چندین دهه اصول اجتماعی در این کشور را به حاشیه رانده است به طوری که اکنون دیگر زنان می توانند در این کشور رانندگی و کار کنند.

خبرگزاری رویترز اضافه می کند: اما همان دستی که جامعه سعودی را باز کرده، قدرت را در این کشور در مشت دارد. مخالفان سرکوب و منتقدان ساکت و مراکز قدرت رقیب تعطیل و منحل می شوند.

بر اساس این گزارش، جو بایدن رئیس جمهوری سلف ترامپ که در بحران خاشقچی نامزد ریاست جمهوری بود، گفته بود که عربستان باید به دلیل نقشی که در این قتل داشته به عنوان کشوری منفور و منزوی شناخته شود. اما عواملی مانند انرژی، مسائل دفاعی و فناوری در نهایت این موضع واشنگتن را تغیر داد.

بازگشت ترامپ به کاخ سفید در سال ۲۰۲۵ به احیای روابط تجاری آمریکا و عربستان منجر شد و ریاض را به سرمایه گذاری ۶۰۰ میلیارد دلاری در ایالات متعهد کرد. دو طرف با امضای توافقات دفاعی منافع مشترک را تامین کردند.

داگلاس ای سلیمان رئیس موسسه کشورهای خلیج فارس در واشنگتن گفت: خاطره خاشقچی فراموش نشده است. آیا روابط بین آمریکا و عربستان باید متکی بر یک حادثه باشد یا تامین منافع دو کشور را مدنظر قرار دهد؟

هوش مصنوعی؛ نفت قرن بیست و یکم

پائول سالم (Paul Salem) کارشناس موسسه خاورمیانه گفت: اختلافات برسر بحران های گذشته از جمله حملات ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱، آمریکا و عربستان هنوز هم بواسطه محاسبات قدیمی که ماهیت روابط آن ها را تعریف کرده است با یکدیگر پیوندهایی دارند. این پیوندها عبارتند از منافع مشترک در بحث انرژی و دفاع و اکنون موضوع هوش مصنوعی نیز به آن اضافه شده است.

وی اظهار داشت: هوش مصنوعی نقش نفت را در قرن بیست و یکم ایفا می کند و آمریکا به انرژی و سرمایه خلیج (فارس) نیاز دارد. سالم مسائل دفاعی را شالوده چنین روابطی عنوان کرد و گفت آمریکا ضمانت های انرژی را تامین می کند.

رویترز نوشت: ظهور بن سلمان تغییر در گرایشات نسل جدید را در عربستان نشان می دهد. او اولین پادشاهی است که نوه بزرگ ملک عبدالعزیز بنیانگذار پادشاهی عربستان است و از سنت های گذشته فاصله گرفته است.

بن سلمان از همان ابتدا با عبارت هایی جسورانه، چارچوب ماموریت خود را توصیف کرد و در سال ۲۰۱۷ همزمان با دستیابی به کرسی ولیعهدی عربستان گفت: ۷۰ درصد سعودی ها زیر ۳۰ سال هستند. ما ۳۰ سال آینده را با دیدگاه های تندروانه هدر نخواهیم داد. ما امروز آن ها را نابود می کنیم.

بن سلمان، وعده میانه روی داد داد و گفت: توازن را بین اسلام و جهان برقرار خواهد کرد. وی در سال ۲۰۱۷، در یک کودتای درباری، محمد بن نایف پسرعموی بزرگتر خود، را از مقام ولیعهدی برکنار کرد و نظام سلسله مراتبی را که مدت‌ها بر اساس ارشدیت اداره می‌شد، برچید. تلویزیون عربستان سعودی، محمد بن سلمان را در حال بوسیدن دست نایف نشان داد؛ حرکتی هماهنگ که نشان از اتحاد و در عین حال پنهان کردن تصاحب قدرت داشت.

حضور بن سلمان در اماکن عمومی، زندگی عمومی را به تصویر می کشد: او در کنار فروشگاه ها، تابلوهای تبلیغاتی و رسانه های محلی و هر ابتکاری که شاهکار هنری توصیف می شود، عکس می گیرد. اما شیوه های او در حکومتداری همچنان مبهم هستند. سرکوب ها بحث ها درباره عملی بودن جاه طلبی های اقتصادی او را خفه کرده است.

رویترز نوشت: عربستان سعودی تحت رهبری محمد بن سلمان، عرصه ورزش جهانی را نیز تسخیر و مسابقات گلف «لیگ لیو» (LIV) تحت حمایت صندوق سرمایه گذاری عمومی عربستان را با تور انجمن گلف‌بازان حرفه‌ای پی‌جی‌ای (PGA) آمریکای شمالی ادغام کرده است. چهره‌های فوتبالی سرشناس مانند کریستیانو رونالدو را به خود جذب کرده و ضمن کسب میزبانی بازی‌های زمستانی آسیایی ۲۰۲۹، برای جام جهانی فوتبال ۲۰۳۴ نیز تلاش می‌کند.