تبر ناترازی انرژی بر ریشه صنایع | صادقی‌مجرد: وعده پزشکیان شدنی نیست | موسوی: هم در آب چالش داریم، هم در گاز
به گزارش اقتصادنیوز، مسعود پزشکیان ۱۲ آبان ماه، خطاب به صاحبان صنایع اعلام کرد که «دولت به هیچ وجه قصد قطع کردن آب، برق و گاز صنایع را ندارد. تمام تلاش خود را به کار گرفته‌ایم که چرخ تولید همچنان بچرخد و امیدواریم که امسال را با کمترین تنش و مشکل پشت سر بگذاریم.»
اما صاحبان صنایع که تابستان امسال را با ناترازی آزاردهنده انرژی به خصوص برق پشت سر گذاشتند؛ در فصل سرد سال و با وجود کاهش بی‌سابقه بارش‌ها، می‌توانند روی چنین قولی حساب کنند؟
اقتصادنیوز: پزشکیان گفت: وزارت صمت باید سازوکار لازم را برای تجهیز تمامی شهرک‌های صنعتی به پنل‌های خورشیدی فراهم سازد.
علی اصغر صادقی مجرد نائب رئیس دوم کمیسیون انرژی و مصطفی موسوی رئیس کمیسیون گردشگری اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران در گفتگو با اقتصادنیوز به این سوال پاسخ دادند.
صادقی مجرد می‌گوید: «سال گذشته هر قدر ناترازی داشتیم، امسال شدت بیشتری دارد.ا ز سال گذشته ابلاغیه‌ای داده شد که صنایع بزرگ موظف‌اند در حوزه انرژی خودگردان شوند. به پتروشیمی‌ها و معادن گفته شد، میدان گازی را توسعه دهند تا خودشان گاز مورد نیازشان را تولید کنند».
موسوی هم می‌گوید: «اگر نزولات آسمانی کم باشد، حدود ۵۰ تا ۶۰ درصد احتمال دارد در تولید برق آبی کشور نیز به مشکل بخوریم. بنابراین، من چندان امیدوار نیستم که برای صنایع اتفاق مثبتی بیفتد و چالش‌ها ادامه خواهد داشت ».
صادقی مجرد: صنایع را مجبور به خودگردانی کردند
علی اصغر صادقی مجرد عضو اتاق ایران در گفتگو با اقتصادنیوز در این باره که ناترازی در بخش انرژی، امسال چقدر صنایع و بخش تولید را تهدید می‌کند، گفت: مگر ما در حوزه انرژی افزایش تولید داشتیم؟ سال گذشته هر قدر ناترازی داشتیم، امسال شدت بیشتری دارد. هرچقدر افت فشار در گاز داشتیم به همان میزان، احتمالاً تعمیراتی انجام دادند تا چند چاه گاز را تکمیل کنند. بنابراین اگر خیلی هنر به خرج دهند به اندازه سال گذشته بتوانند تولید کنند.
وی در این باره که برنامه‌های دولت و مشخصا وزارت نفت و نیرو برای تامین پایدار انرژی چگونه است، توضیح داد: از سال گذشته ابلاغیه‌ای داده شد که صنایع بزرگ موظف‌اند در حوزه انرژی خودگردان شوند. به پتروشیمی‌ها و معادن اعلام کردند میدان گازی توسعه دهند تا خودشان گاز مورد نیازشان را تولید کنند. در بخش برق نیز به صنایع گفته شد، سراغ نیروگاه‌های کوچک‌مقیاس تا ظرفیت ۲۰ مگاوات بروند و صنایع بزرگ‌تر، تولید خود را افزایش دهند. در واقع، دولت اگر بتواند مصرف خانگی و تجاری را مدیریت کند، هنر کرده است. بخش صنعت باید خودش تأمین انرژی را برعهده بگیرد. دولت عملاً 2 سال است همین مسیر را دنبال می‌کند.
اسرائیل بخشی از پارس جنوبی را هدف گرفت
عضو کمیسیون انرژی اتاق ایران با بیان اینکه دست دولت برای حمایت از صنایع خالی است، خاطرنشان کرد: دولت میدان جدیدی را توسعه نداده و فاز جدیدی هم از پالایشگاه پارس جنوبی روشن نشده است. یک فاز 14 پارس جنوبی داشتیم که اسرائیل بخشی از آن را هدف قرار گرفت و آن بخشی هم که قرار بود در زمستان، افزایش تولید انجام دهد، امسال فعالیت نمی‌کند.
بستن یک قرارداد سه سال طول می‌کشد
صادقی مجرد در پاسخ به این سوال که راهکار بخش خصوصی به دولت برای حل چالش ناترازی‌ها چیست، خاطرنشان کرد: بخش خصوصی هم برای ناترازی‌ها تا حدی راهکار ارائه داده است. معدن‌داران و فولادی‌ها دور هم جمع شده‌اند و برخی از آنان، میدان گازی گرفته‌اند تا بتوانند توسعه دهند، اما چون بوروکراسی سنگین است، برای بستن هر قرارداد تقریباً سه سال زمان نیاز داریم؛ یعنی هزار روز طول می‌کشد. بخشی از این راهکارها، شامل صرفه‌جویی ۴ درصدی در مصرف است. اگر بتوانیم کنترل گاز را در ۱۳ میلیون کنتور خانگی، حتی ۵ درصد کاهش دهیم، تغییر بزرگی ایجاد می‌شود.
به گفته این کارشناس انرژی، در حال حاضر در کشور حدود ۲۰ میلیون کنتور گاز وجود دارد و اگر صرفه جویی 4 تا 5 درصدی صورت گیرد، رقم بسیار چشمگیری خواهد بود.
دولت بودجه ندارد
وی گفت: بخشی از مشکلات ما مربوط به ساختار شبکه انتقال گاز است. شبکه انتقال ما درختی است، نه ماتریسی یعنی از ریشه و تنه درخت بالا می‌آید و سپس شاخه شاخه می‌شود و به شهرها می‌رسد. وقتی شبکه شاخه‌ای باشد یعنی مسیر انتقال، هوشمند نیست و فشار گاز در نقاط مختلف ناپایدار می‌شود. مثلاً در مشکین‌شهر و اهواز بالانس فشار نداریم.اما در برق این‌گونه نیست و تمام نقاط کشور از نظر فرکانس هم‌تراز هستند. در گاز چون انتقال، اشکال دارد، این مشکل پابرجاست. گاز وجود دارد، اما فشار ندارد. قرار بود این بخش اصلاح شود، اما بعید می‌دانم کاری انجام شده باشد چون بودجه‌ای برای این کارها وجود نداشت.
وی افزود: اساساً باید به بند «دال» برنامه توسعه در بخش انرژی بازگردیم. چون هوشمندسازی در این حوزه انجام نشده، کنترل مصرف تغییر نکرده، کنتورها هوشمند نشده و انتقال بهینه صورت نگرفته است. با این وضعیت، طبیعتاً میزان مصرف کشور افزایش می‌یابد.
معاونت انرژی ریاست جمهوری باید شکل بگیرد
صادقی مجرد گفت: همانطور که صنایع در تابستان برق نداشتند، در زمستان نیز گاز نخواهند داشت. در زمستان روزانه ۲۳۰ میلیون متر مکعب گاز به نیروگاه‌ها داده می‌شود که در واقع باید آن را به مردم داد. در عوض، نیروگاه‌ها باید معادل آن روزانه ۲۲۰ میلیون لیتر گازوئیل مصرف کنند. حتی اگر مخازن پر باشند، وقتی دو ماه هر روز ۲۰۰ میلیون لیتر گازوئیل بسوزانیم با راندمان ۲۰ تا ۳۰ درصد، یعنی از هر ۱۰۰ واحد گازوئیل، فقط ۲۰ واحد برق تولید می‌شود که هوا را هم آلوده می‌کند و برق درست و درمان هم نمی‌دهد.
صادقی گفت: مشکل اصلی در زنجیره است. اگر معاونت انرژی ریاست جمهوری شکل می‌گرفت و فرماندهی واحد و مشترک داشت، بسیاری از هزینه‌ها کاهش می‌یافت. پولی که امروز صرف خرید گازوئیل می‌شود، اگر صرف تبدیل نیروگاه‌ها به سیکل ترکیبی و افزایش راندمان آن‌ها تا ۵۵ درصد می‌شد، مصرف سوخت کاهش قابل‌توجهی پیدا می‌کرد. اما چون وزارت نیرو پول ندارد و وزارت نفت هم با پولی که دارد گازوئیل می‌خرد، این مشکلات حل نمی‌شود. در حالی‌که اشکالات خیلی ساده‌ای است.
وی افزود: به دلیل وجود نگاه‌های بخشی، گازوئیل هر نیروگاهی که به مخزن ذخیره‌سازی نزدیک‌تر باشد و افراد مهمتری در آن حضور داشته باشند، تأمین می‌شود و بقیه هم که چنین شرایطی ندارند، باید از نفت کوره استفاده کنند و مازوت بسوزانند که نتیجه‌اش، آلودگی می‌شود.
چشم‌انداز تحقق وعده پزشکیان به صنایع
عضو کمیسیون انرژی اتاق ایران درباره امکان تحقق وعده پزشکیان در خصوص قطع نشدن برق، آب و گاز صنایع در سال جاری، تاکید کرد: تحقق این وعده امکان‌پذیر نیست. حتی جواب سلام هم نمی‌دهند، چون دست دولت خالی است. اجازه دهید مثالی بزنم. هر استان یک شرکت گاز دارد و 10 سال پیش قرار بود 30 شرکت گاز استانی، خصوصی شوند. همچنین قرار بود 45 شرکت پخش فرآورده‌های نفتی نیز به بخش خصوصی واگذار و شرکت‌های بهره‌بردار گاز، مانند سایر کشورها خصوصی شود تا قیمت‌ها واقعی و سرمایه‌گذاری ممکن شود. اما وقتی این اتفاق نیفتاد، مدیران دولتی بدون اختیار در آنجا می‌نشینند و تصمیم‌گیری‌ها به کندی پیش می‌رود.
کنتورهای قدیمی خانگی هدررفت گاز دارند
به گفته نائب دوم کمیسیون انرژی اتاق ایران، کنار هر کنتور گاز خانگی که بروید، می‌بینید نشت دارد. حدود 20 میلیون کنتور در کشور وجود دارد و ببینید در همین کنتورهای قدیمی چقدر گاز هدر می‌رود. این کنتورها ۴۰ تا ۵۰ سال پیش تولید شده‌اند و هنوز هم از همان مدل‌ها استفاده می‌شود. 50 سال است کنتور تک مرحله‌ای با حالت انفجار در خانه مردم وصل می‌شود در حالی که قرار بود خصوصی شوند.
وی افزود: وقتی ساختار غلط باشد، امکان ندارد این مشکل حل شود. حالا آقای رئیس جمهور قول بدهد، آدم خوبی هم هست، اما کاری از دستش برنمی‌آید. یک مثال دیگر از شدت ناترازی می‌گویم. در پیک مصرف به 650 میلیون متر مکعب گاز می‌رسیم، این در حالی است که با فرارسیدن زمستان، دما پایین می‌آید، گاز فشرده می‌شود و حجم آن کاهش می‌یابد. از سوی دیگر در بسیاری از نقاط انتقال، گاز گیر می‌کند. در چهار سال گذشته چند خط ایستگاه تقویت فشار ساخته‌ایم؟ هیچ.
صادقی گفت: این وضعیت در تابستان هم تکرار می‌شود؛ در تابستان بحث برق را داریم؛ در زمستان بحث گاز. آب هم امسال به یک مسأله جهانی تبدیل شده است. من یک ماه پیش در اسپانیا بودم.در کشوری پیشرفته، آب را جیره‌بندی کرده بودند و روزی دو ساعت آب قطع می‌شد. این نشان می‌دهد بحران آب، جهانی است. با این حال، در کشور ما عمده هدررفت آب در بخش کشاورزی است، همانطور که هدررفت گاز نیز در بخش‌های صنعتی و زیرساختی اتفاق می‌افتد.
این مردم نیستند که گاز را هدر می‌دهند
وی با انتقاد از اینکه نباید تقصیر هدررفت گاز را گردن مردم انداخت، گفت: من جزو کسانی هستم که اعتقاد دارم مردم درست مصرف می‌کنند. مردم در خانه چه کار می‌توانند بکنند؟ در خانه چه‌طور می‌توان گاز را بد مصرف کرد؟ مصرف گاز در خانه ها بالا نیست. مشکل اصلی جای دیگری است. همین فولاد مبارکه را ببینید که در اصفهان قرار دارد. این صنعت در منطقه‌ای خشک، بی‌آب، کویری و گرمسیری واقع شده که گازش را عسلویه تأمین می‌کند و آب زاینده‌رود را هم می‌گیرد که فولاد تولید کند. تازه فولاد هم تولید نمی‌کند، بلکه آن را تبدیل به کنستانتره می‌کند که به صورت قاچاق به چین صادر می‌شود و از طرف دیگر، آشغال می‌خرند و وارد می‌کنند. فولاد مبارکه روزی ۳۰ میلیون متر مکعب گاز مصرف می‌کند، یعنی سه برابر مصرف روزانه ۳۰ شهر به اندازه ورامین..
صنایع مجبورند سوخت قاچاق بخرند
صادقی گفت: در کشور ما مرکز دیسپچینگ وجود دارد و دقیق مشخص است هر کارخانه چقدر باید مصرف کند. ماشین‌آلات صنعتی مجوز گرفته‌اند و میزان مصرفشان ثبت شده است. پیدا کردن پرت مصرف اصلاً پیچیده نیست، اما در عمل جدی گرفته نمی‌شود. صنایع بسیاری امروز ژنراتور خریداری کرده‌اند، هرچند مشکل تأمین سوخت مایع دارند. گاز برای ژنراتورها فروخته نمی‌شود، بنابراین صنایع، سوخت قاچاق را با قیمت ۳۰ تا ۳۵ هزار تومان از کامیون‌ها خریداری می‌کنند تا ژنراتورها برق تولید کنند.
موسوی: هم در آب چالش داریم، هم در گاز
مصطفی موسوی، رئیس کمیسیون گردشگری اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران در گفتگو با اقتصادنیوز، درباره اثر ناترازی‌ها بر میزان تولید صنایع گفت: ناترازی برقی که امسال گذراندیم، گویای مسئله بود. برخی از شهرک‌های صنعتی، هفته‌ای 2 تا تا 2 و نیم روز برق نداشتند و حتی در مواردی، برخی از آن‌ها به صورت کامل، هفتگی تعطیل شدند. امسال علاوه بر برق، با بحث ناترازی آب نیز روبه‌رو هستیم. از مهرماه بارندگی چندانی در سطح کشور نداشتیم و احتمال اینکه این وضعیت ادامه پیدا کند، وجود دارد.
وی درباره وضعیت ناترازی در گاز خاطرنشان کرد: در بحث ناترازی گاز، شاید وضعیت مقداری بهتر باشد، اما متأسفانه به نظر من بزرگ‌ترین چالش یعنی آب، همچنان پابرجاست. اگر نزولات آسمانی کم باشد، حدود ۵۰ تا ۶۰ درصد احتمال دارد در تولید برق آبی کشور نیز به مشکل بخوریم. بنابراین، من چندان امیدوار نیستم برای صنایع اتفاق مثبتی بیفتد و چالش‌ها ادامه خواهد داشت. مگر آنکه صنایع با خرید ژنراتور و احداث نیروگاه اختصاصی به سمت تولید انرژی برق خودشان بروند. البته تأمین سوخت برای این واحدها خودش چالشی دیگر است.
وی گفت: در حال حاضر و در سال آینده، مسیری که ما در تولید طی می کنیم، عقب‌گرد است و فکر می‌کنم دولت باید این روند را با سهمیه‌بندی مدیریت کند.
رئیس اتاق خرمشهر درباره پیش‌بینی کاهش تولید به دلیل ناترازی‌های انرژی گفت: با توجه به اینکه هنوز وارد سال آبی جدید نشده‌ایم و پیش‌بینی‌ها نیز چندان امیدوارکننده نیست، احتمالاً کاهش تولید رخ خواهد داد. در بخش صنایع با کاهش تولید مواجه خواهیم بود و در بخش کشاورزی، وضعیت بسیار بدتر می‌شود. با توجه به تقاضایی که در کشور برای محصولات کشاورزی وجود دارد، در صادرات نیز با چالش‌هایی روبه‌رو خواهیم شد. در بخش صنایع، نسبت به سال گذشته فکر می‌کنم حداقل یا تابستان امسال بین ۱۰ تا ۱۵ درصد کاهش تولید خواهیم داشت.
دولت باز تولید برق را به دوش بخش خصوصی انداخته است
موسوی درباره برنامه‌های وزارت نفت و وزارت نیرو برای تأمین پایدار انرژی صنایع، گفت: این برنامه‌ها از نظر زیرساختی و سیاست‌گذاری، چندان کارآمد به نظر نمی‌رسند. در بخش خصوصی ما اعتقادی به این نداریم که خودمان باید در صنایع برق تولید کنیم. در واقع، دولت باید زیرساخت‌های لازم را ایجاد کند، اما متأسفانه دولت در بحث تولید انرژی ناکارآمد است و اکنون به سمتی حرکت می‌کند که بار تولید برق را به دوش بخش خصوصی بیندازد.
وی با اشاره به این نکته که وقتی دولت اقدام به تسهیل واردات تجهیزات نیروگاهی و ژنراتورها می‌کند، نشان‌دهنده این است که نمی‌تواند تأمین‌کننده برق باشد، ادامه داد: در واقع دولت با این کار، عملاً بخش خصوصی را به سمت تولید برق سوق می‌دهد. البته در بحث حامل‌های انرژی نیز باید حمایت صورت گیرد، زیرا تأمین گازوئیل و گاز باید به‌طور مناسب انجام شود تا بتوان ناکارآمدی دولت را جبران کرد. در تأمین حامل‌های انرژی برای تولید برق، هنوز چالش‌های زیادی داریم و بسته‌های حمایتی دولت باید تأثیر بیشتری داشته باشند.
موسوی در این باره که بخش خصوصی چه راهکاری برای حل این ناترازی‌ها می تواند به دولت ارائه دهد، به موانعی که در این راه وجود دارد اشاره کرد و توضیح داد: یکی از مشکلات اساسی در کشور این است که در صدور بخشنامه‌ها یک ارگان تصمیم‌گیر وجود ندارد، بلکه چندین ارگان هم‌زمان دخالت می‌کنند. مثلاً ستاد مبارزه با قاچاق ارز و کالا در این حوزه دخیل است و از طرف دیگر، وزارت نیرو و وزارت نفت نیز هرکدام بخشنامه‌های خود را دارند. این بخشنامه‌های بین‌وزارتی و بخشی باعث شده هماهنگی لازم وجود نداشته باشد.
رئیس کمیسیون گردشگری اتاق ایران درباره اثر ناترازی‌ها بر میزان بیکاری نیز گفت: وقتی تولیدکننده نتواند انرژی لازم برای تولید تأمین کند، دچار مشکل می‌شود. اگر امکان تولید نداشته باشم، مجبورم هزینه‌هایم را کاهش دهم، چون نمی‌توانم حقوق بدهم، بنابراین ناچارم تعدادی از نیروها را تعدیل کنم.
ارسال نظر